Cumhuriyet Başsavcısı Yetkileri Nelerdir? 

Cumhuriyet Başsavcısı Yetkileri Nelerdir? Sorusu oldukça geniş bir konu olup sıklıkla araştırılmakta ve merak edilmektedir.

Cumhuriyet Başsavcısı, kamu davalarının açılıp açılmamasına gerek olup olmadığını belirlemek üzere soruşturma yapması, yaptırması, kanunun ilgili madde hükümlerine göre yargılama faaliyetlerinin kamu adına gözlemlenmesi, yargılamaya katılması ve gerekli gördüğü durumlarda kanuni yollara başvurulması gibi birçok sorumluluğu içerisinde barındırmaktadır. Sizlere bu yazımızda Cumhuriyet Başsavcısı Yetkileri Nelerdir? Sorusunu cevaplandırmaya çalışacağız.

Cumhuriyet Başsavcısı Yetkileri Nelerdir?

5235 sayılı Kanuna göre Cumhuriyet Başsavcısı yetkileri ve sorumlulukları; Uyuşmazlık Mahkemeleri ile ilgili görevleri, Yargıtay Ceza Daireleri temyiz incelemeleri sonucunda itiraz incelemesi, Siyasi Partilerle ilgili görevleri, üst düzey kamu görevlileri hakkında soruşturma yapılması, temyiz incelemesi gibi sorumlulukları yerine getirmektedir.

Cumhuriyet Başsavcısı Görevleri Nelerdir?

Cumhuriyet Başsavcısı görevleri arasında birçok üst düzey sorumluluk bulunmaktadır. Özellikle yargının daha etkin ve doğru bir şekilde yerine getirilmesinde büyük bir rol oynar. Sizler için ön plana çıkan yetki ve sorumluluklardan bazılarını listeleyeceğiz.

Cumhuriyet Başsavcısı görevleri;

1. Anayasa Mahkemesinde Cumhuriyet Başsavcılığının temsil edilmesi
2. Kamu davalarının açılıp açılmamasına gerek olup olmadığını belirlemek üzere soruşturma yapması, yaptırması
3. Kanunun ilgili madde hükümlerine göre yargılama faaliyetlerinin kamu adına gözlemlenmesi, yargılamaya katılması ve gerekli gördüğü durumlarda kanuni yollara başvurulması
4. Kesinleşmiş olan mahkeme kararlarının uygulamaya alınması için gerekli olan işlemleri yapmak ve takip etmek
5. Başsavcılık makamının uyumlu ve düzenli bir şekilde çalışma yapmasının ve iş bölümü yapılmasının sağlanması
6. Siyasi partilerin kapatılması ile ilgili dava açılması
7. Kanunların verdiği diğer görevlerin yerine getirilmesi

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı; Cumhuriyet Başsavcısı, Cumhuriyet Başsavcı Vekili, Cumhuriyet Başsavcı Başyardımcısı ile Cumhuriyet Başsavcı yardımcılarından meydana gelen bir yapıdır.

Cumhuriyet Başsavcısı Nasıl Olunur? 

Cumhuriyet Başsavcısı nasıl olunur? Sorusuna verilecek cevap, öncelikle hukuk fakültelerinin 4 yıllık eğitim veren lisans eğitimini tamamlanması ve Adli Yargı sınavında başarılı olunması gerekmektedir. Sınavda başarılı olan kişiler mülakata katılırlar. Mülakat neticesinde başarılı olunmasının ardından Savcı adayı olunabilir. Savcı adaylarının 2 yıl süresince staj yapma zorunlulukları vardır. Stajın 2 yılında bir sınav yapılır. Bu sınavdan başarılı olunması neticesinde Savcı unvanı elde edilir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı vekili, Yargıtay Büyük Genel Kurulu’nun kendi üyeleri içerisinden gösterilen adayların içinden Cumhurbaşkanı tarafından seçilmektedir.

Bunun yanı sıra İdari İşler Müdürü Görevleri hakkında bilgi almak için bağlantıya tıklayabilirsiniz.

Cumhuriyet Başsavcılığı ile İlgili Genel Bilgiler

Cumhuriyet Başsavcısı, Cumhuriyet Savcılarına göre hiyerarşik olarak üst pozisyonda olması nedeniyle, Cumhuriyet Başsavcısı’nın diğer Cumhuriyet Savcıları üzerinde denetim ve gözetim yetkisi bulunmaktadır. Bu hiyerarşi genellikle iç ilişki içerisinde geçerlidir. Dış ilişkilerde ise savcılık bir bütün olarak görev yapmaktadır. Bütün Savcıların Adalet Bakanı’na bağlanması neticesinde bu hiyerarşik yapı bir teşkilat olarak belirlenmiştir.

Başsavcı, Savcılık makamını temsil etmektedir. Hiyerarşik olarak üst konumda bulunması nedeniyle Başsavcı, diğer savcılara emir verebilmektedir. Cumhuriyet Başsavcıları, bu yetkisini savcılığı yönetmek, denetlemek için kullanır. Ayrıca Başsavcı, Cumhuriyet Savcılarına dava açma konusunda görev vermek, ikame yetkisini kullanarak davayı Cumhuriyet savcısından alıp başka bir Cumhuriyet savcısına verebilir ya da davaya kendisi devam edebilir.

Adalet Bakanı, Cumhuriyet Savcısından kamu davası açmasını isteyebilir. Adalet Bakanının kamu davası açılmasının istemesinin nedeni, kamu davasının açılması için gerekli olan şartların gerçekleşmesi halinde, kamu davasını henüz açmayan Cumhuriyet Savcısını, görevini yapması için harekete geçmesini istemesi nedeniyledir.

Cumhuriyet Başsavcılığı Nerelerde Bulunur ve Siyasi Partilerle İlgili Görevleri Nelerdir?

Cumhuriyet başsavcılığının bulunduğu yerler; Türk Hukuku’na göre, adli yargı kolunda, her ilde Cumhuriyet Başsavcılığı bulunmaktadır. Ayrıca, Ağır Ceza Mahkemesi bulunan ilçelerde ve bazı Asliye Ceza Mahkemesi bulunan ilçelerde de Cumhuriyet Başsavcılığı bulunmaktadır.

Cumhuriyet Başsavcılığının Siyasi partilerle ilgili görevleri, Başsavcılıkta oluşturulmuş olan Siyasi Partiler Bürosu vasıtası ile bu görevler yürütülmektedir. Siyasi Partiler Bürosu’nda siyasi partilerin tüzüklerinin ve programlarının, kanunlara ve Anayasaya uygun olup olmaması, siyasi partiler tarafından yürütülen faaliyetlerin denetlenmesi, siyasi partiler hakkında ve siyasi parti üyeleri ile ilgili inceleme ve soruşturma yapılması, siyasi parti kapatma kararlarının uygulanabilmesi için dava açılması gibi görevleri yürütmektedir. Başsavcılığa, istenen gerekli bilgilerin ve belgelerin verilmemesi ya da verilen bilgi ve belgelerin gerçeği yansıtmaması durumunda, gerçeğe aykırı beyanda bulunulmasının tespiti neticesinde, siyasi partiler hakkında suç duyurusunda bulunulur. Anayasaya ve kanunlara uygun olarak işletilmeyen siyasi partiler hakkında, Anayasa Mahkemesi’ne başvurularda bulunulur. Siyasi partilerin üye olup olmadıklarına dair sorgulamaları Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın internet sitesinden ya da cep telefonu mesajı vasıtasıyla yapılabilmektedir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Hangi Suçlara Bakar?

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, üst düzey kamu görevlileri hakkında ilgili kanun gereği soruşturma yapabilir, iddianame düzenleyebilir, kovuşturmaya yer olup olmadığı konusunda karar verebilir, açılmış olan davalarda iddia makamını temsil edebilir ve kanun yoluna başvurma yetkisini kullanabilir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın soruşturma görevi, kanunun ilgili maddesi gereği, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, müsteşarlar, valiler vb görevleri nedeniyle işledikleri suçların soruşturma görevini ifa ederler.

İddianame düzenleme görevi, kanunun ilgili maddeleri gereğince, kurulun seçimle gelen üyeleri ve doğal üyesi olan Adalet Bakanlığı Müsteşarı’nın görevi ile ilgili ve kişisel olarak işlemiş oldukları suçları nedeniyle iddianame düzenleme görevi Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na verilmiştir.

İddia makamını temsil görevi, Anayasa’nın ilgili maddesi gereği, Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Bakanlar Kurulu Üyeleri, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay Başkanı ve Üyeleri, Danıştay Başkanı ve Üyeleri, Cumhuriyet Başsavcı Vekili, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Sayıştay Başkanı ve Üyeleri, Genel Kurmay Başkanı, Kara Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri ve Deniz Kuvvetleri Komutanları ve Jandarma Genel Komutanı’nın görevleri ile ilgili işlemiş oldukları suçlarından dolayı Yüce Divan olarak Anayasa Mahkemeleri’nde yapılan yargılamalarda iddia makamını temsil yetkisi Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ya da Cumhuriyet Başsavcı Vekili’ne verilmektedir.

Kanun yolu başvuru süreci, Yargıtay Ceza Daireleri tarafından verilen kararlara karşı temyiz yoluna başvurma görevi, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na verilmiştir. Davanın taraflarca temyiz edilmesi durumunda tebliğname düzenleme görevi de Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na verilmiştir.